In het Oude Egypte werden niet alleen mensen, maar ook dieren gemummificeerd. Dierenmummies werden bijvoorbeeld als geschenk aan een godheid gegeven, in de hoop een wederdienst te verkrijgen. In het Allard Pierson, waar de collecties van de Universiteit van Amsterdam worden bewaard en tentoongesteld, bevinden zich maar liefst dertien dierenmummies. Samen vormen zij een mooie doorsnede van de soorten dieren die de Egyptenaren mummificeerden: van vogels tot reptielen en van zoogdieren tot insecten.

De mummies bevonden zich in het depot van het Allard Pierson en daarin wilde het museum graag verandering brengen. De mummies lenen zich er namelijk goed voor om de Oudegyptische cultuur toe te lichten. Eerst moesten ze zorgvuldig worden onderzocht, want er is veel wat we nog niet weten over deze mummies. Voor dit onderzoek wordt nauw samengewerkt met het Amsterdam UMC, Naturalis Biodiversity Center in Leiden, en het 4D Research Lab van de Universiteit van Amsterdam.

Het verleden is relevant voor het hier en nu

Tijdens het onderzoek kwamen verschillende disciplines samen, waardoor er waardevolle informatie naar boven is gekomen voor zowel archeologen als biologen en taxonomen. Zo krijgen we inzicht in het leven van de dieren rond de tempels en de mummificatietechnieken die werden gebruikt. Ook leren we met welke diersoorten we te maken hebben, wat van groot belang is voor de huidige natuurbescherming.

Het publiek helpt mee aan het onderzoek

Om de verborgen geschiedenis van de mummies te ontrafelen, zijn ze deze zomer ‘doorgelicht’ met behulp van een CT-scanner en röntgenapparaat in het Amsterdam UMC. Een unieke gebeurtenis, want het scannen van dierenmummies (in tegenstelling tot die van mensen) gebeurt zelden.

Wat zo bijzonder is aan dit project, is dat het publiek actief kan bijdragen aan het onderzoek. ‘Wij als onderzoekers hebben natuurlijk ontzettend veel vragen over de dierenmummies, maar het publiek ook,’ licht Van den Bercken toe. De onderzoekers laten het publiek daarom meekijken, meedenken en vragen stellen over de mummies.

Het onderzoek is vertaald naar een interactieve publiekspresentatie. Hier worden de onderzoeksresultaten getoond en krijgen de bezoekers antwoord op hun vragen. Het uiteindelijke doel van het project is dat de dierenmummies terugkomen in het Allard Pierson en een plek krijgen in de vaste presentatie. Zo komen we weer een stukje dichter bij het verleden.

Tentoonstelling Dierenmummies doorgelicht

Van 11 december 2021 tot 6 maart 2022 wordt alvast een tipje van de sluier opgelicht van de onderzoeksresultaten tot nu toe in de tentoonstelling 'Dierenmummies doorgelicht'.