Professor Faber Fonds maakt onderzoek naar familieparticipatie in de zorg mogelijk
13 maart 2024
Om hier onderzoek naar te doen ontving Stije Leopold een subsidie van 20.000 euro uit het Professor Faber Fonds voor onderzoek naar Tropen gerelateerde Ziekten van het Amsterdams Universiteitsfonds.
Het idee voor zijn onderzoeksonderwerp ontstond in de periode dat hij in Bangladesh werkte, vertelt Leopold. ‘In het ziekenhuis daar is eigenlijk vrijwel altijd een familielid aanwezig bij een patiënt. Deze familieleden vervullen ook verschillende rollen in de zorg.’ Door die observatie ontstond het idee voor dit onderzoeksproject, waarin wordt gekeken of familieleden kunnen worden ingezet bij de zorg voor hun naasten. ‘Het onderliggende probleem,’ vertelt Leopold, ‘is het wereldwijde tekort aan personeel in de gezondheidszorg. Dat is echt een gevaar voor de kwaliteit van de zorg.’
Het inzetten van familieleden in de zorg kan daarvoor dus een oplossing zijn. ‘In Bangladesh zag ik dat deze familieleden een aantal basistaken vervullen in de zorg, zoals wassen, aankleden, voeden en communicatie met medische staf.’ Familieleden zijn niet alleen vrijwel altijd aanwezig, maar ze zijn ook intrinsiek gemotiveerd om de patiënt te helpen. ‘Dat geeft een hele bijzondere werkrelatie,’ vertelt Leopold. ‘Mantelzorgers worden vaak niet echt gezien als onderdeel van een zorgteam. Maar als er maar vier verpleegkundigen zijn voor honderd patiënten, dan is de informele rol van mantelzorgers toch al snel om bij te dragen aan simpele zorgtaken. Onze vraag is: hoe kunnen we dat verder ondersteunen?’ In zijn onderzoek kijkt Leopold daarom hoe familieleden veilig kunnen participeren, en test hij interventies gericht op mantelzorgers.
Ook in Nederland hebben we een personeelstekort in de gezondheidszorg, en dat neemt de komende jaren alleen maar toe. Dus we kunnen veel leren van hoe ze dit in andere landen aanpakken.
Wat daarbij heel belangrijk is, vertelt hij, is om te kijken naar lokale ervaringen van de zorg. ‘Welke interventies goed werken, is helemaal afhankelijk van de omgeving. Want zorgrollen en -taken zijn cultureel afhankelijk en moeten daarom ook binnen de context passen.’ Om dat goed te onderzoeken werkt een PhD student binnen het team, Jim Determeijer, met mixed methods voor de dataverzameling, waar bijvoorbeeld ook interviews voor worden gehouden met patiënten, artsen en verpleegkundigen. En personeelsproblemen in de zorg zijn niet beperkt tot lagelonenlanden, vertelt hij. ‘Ook in Nederland hebben we een personeelstekort in de gezondheidszorg, en dat neemt de komende jaren alleen maar toe. Dus we kunnen veel leren van hoe ze dit daar aanpakken.’
Om dit innovatieve onderzoek te kunnen doen, diende Leopold een subsidieaanvraag in bij het Amsterdams Universiteitsfonds. ‘Dit is een nieuw onderzoeksveld waarin nog weinig onderzoek verricht is,’ vertelt hij. ‘Daarom is het ook minder makkelijk om er financiering voor te vinden. Dankzij de subsidie uit het Professor Faber Fonds is het mogelijk om nieuwe kennis op te doen over familieparticipatie, die we elders weer kunnen toepassen.’
Wilt u ook medisch academisch talent steunen? Het Professor Faber Fonds voor onderzoek naar Tropen gerelateerde Ziekten staat open voor bijdragen van derden. Neem hierover contact op met Juliëtte Nieuwland via e-mail j.m.m.nieuwland@uva.nl of telefonisch via 06-28311768.