‘Onderzoek naar burn-outs noem ik inmiddels mijn uit de hand gelopen hobby’, zegt Van der Neut. ‘De afgelopen jaren zien we een enorme toename in het aantal burn-outs, met name bij mensen tussen de 25 en 35 jaar. Maar het onderzoek blijft achter. Ik wil onderzoeken of het juridische kader nog steeds aansluit bij de huidige situatie en of de kosten eerlijk verdeeld worden.’

Wat kost een burn-out eigenlijk?

‘In Nederland leidde stress tot 9,8 miljoen verzuimdagen in 2022. Dat heeft werkgevers zo’n 3,2 miljard euro gekost. De kosten die de zieke werknemer op zich heeft genomen, zitten daar niet eens bij inbegrepen. Denk bijvoorbeeld aan een gekort salaris compenseren, een psychiater betalen of vakantie nemen om bij te tanken.’

Hoe kun je vaststellen wie er aansprakelijk is voor een burn-out?

‘Dat is juridisch gezien heel lastig. Een burn-out wordt vaak veroorzaakt door een combinatie van werk en privé. In Nederland wordt het wel gezien als een beroepsziekte. Maar waarom moeten we de kosten bij de werkgever neerleggen als iemand uitvalt door stress vanwege een thuissituatie? In Nederland werkt het zo dat de werkgever aansprakelijk is als de schade is ontstaan in de uitoefening van werk. Het is alleen lastig om dat te bewijzen als het om stress gaat.'

'Er zijn wel bepaalde regels rond werkstress. Werkgevers moeten er vanuit hun arbobeleid alles aan doen om stress te voorkomen. Als werkgevers dat niet doen, zou je ze aansprakelijk kunnen stellen voor een burn-out. Dat geldt ook voor de wetgeving rondom arbeidstijden. Omgekeerd zou een werknemer de kosten van een burn-out op zich moeten nemen als de werkgever geen steken heeft laten vallen.’

Betaalt de werkgever of de werknemer op dit moment te veel?

‘Daar weet ik echt het antwoord nog niet op. Dat maakt onderzoek zo leuk. Je gaat je verdiepen in iets wat je interessant vindt en waar je het antwoord nog niet op weet. Het kan per situatie verschillen.’

Wie krijgen het meest te maken met een burn-out?

‘De grootste toename zien we bij mensen tussen de 25 en 35 jaar. Dat zijn mensen met relatief weinig ervaring die zich willen bewijzen op de werkvloer, een huis willen kopen of voor het eerst ouder worden. Het is een giftige cocktail van stressfactoren. Maar eigenlijk steeg de afgelopen 10 jaar in alle leeftijdscategorieën het aantal burn-outs, totdat mensen 55 jaar worden.’

Hoe komt het dat er steeds meer burn-outs zijn?

‘We weten dat technologie daar een grote rol in speelt. Als er bijvoorbeeld een app of mail binnenkomt, hebben we het gevoel dat we daar zo snel mogelijk op moeten reageren. Ik vind het problematisch als een werkgever vergeet te benoemen dat je een mail niet direct hoeft te beantwoorden als die ’s avonds binnenkomt. Verwachtingsmanagement maakt veel uit. Geef bijvoorbeeld gewoon aan dat op werkdagen binnen 48 uur reageren snel genoeg is. Het aantal burn-outs is vooral toegenomen sinds we meer thuiswerken en de grens tussen werk en privé is vervaagd.’

Moeten we het dan net als Frankrijk verbieden om na 18.00 uur werkmails te sturen?

‘Op dit moment zeg ik nee. Ik vind dat betuttelend en het gaat ten koste van onze autonomie. Autonomie geeft juist energie. Als iemand eerder stopt met werk om te sporten en ’s avonds de laptop weer openklapt, moet dat kunnen. Tijdsonafhankelijk werken is heel belangrijk voor mensen. Maar ik zou het toejuichen als organisaties beleid maken over wanneer je wel en niet hoeft te reageren.’

Wat wordt er al gedaan om werkstress te beteugelen?

‘Er al zijn arbeidstijden en in het arbobeleid zijn de nationale verplichtingen vastgelegd voor de werkgever. Daarnaast heeft de Europese Commissie in 2022 gezegd dat iedereen de mogelijkheid moet hebben om in een digitale omgeving onbereikbaar te zijn. Dit wordt het ‘the right to disconnect’ genoemd. Dat blijft een interessant fenomeen. Vroeger werden er regels gemaakt om de arbeidstijden te reguleren en nu zijn we bezig met regels voor vrije tijd. Dat is eigenlijk best vreemd. Staan we er zo slecht voor dat dat nodig is? Dat gevoel heb ik ook als het gaat over regels om de loonkloof tussen mannen en vrouwen te dichten. Het is goed dat daar iets aan gedaan wordt, maar je moet je kapot schamen dat het nodig is. We moeten ons ook kapot schamen dat we vrije tijd reguleren, omdat die kennelijk niet meer vanzelfsprekend is.’

Hoe is het eigenlijk met de werkdruk op de UvA?

‘In de wetenschappelijke wereld zie je veel burn-outs. Dat neem ik niet specifiek mee in dit onderzoek. Maar van de UvA als werkgever mogen we wel verwachten dat ze op dit thema een duidelijk standpunt inneemt. Zeker met de bezuinigingen, waardoor er mensen weggaan en het bestaande werk dus moet worden verdeeld over minder werknemers. Er komt misschien minder onderzoekstijd, maar gaat de publicatienorm dan ook omlaag? Op onze afdeling, Arbeidsrecht, gaat het regelmatig over werkdruk. Doe je veel buiten werktijd? Heb je daar last van? Ik vind dat het daar in jaargesprekken standaard over zou moeten gaan, en natuurlijk ook buiten de jaargesprekken. Het moet een vast onderdeel worden en blijven.’